Amerikan çizgi roman endüstrisinin karakter üretmek için
izlediği çeşitli yollar olduğunu biliyoruz artık. M. Chabon, “Kavalier ve Clay”
adlı muhteşem romanında bu endüstrinin doğumunu ve gelişimini kurgularken saptadığımız
konuları sıralamıştır: Her tür hayvandan, tarihsel/mitolojik karakterden ve
bilimsel verilerden faydalanılmış ilk zamanlar. Sonra da bu alışkanlık haline
gelmiş. Bu yaratım modelinde kimi zaman elle tutulur işler çıkmış, kimi zaman
da bu mudur yani diye sorduranlar. Martyr, yani Şehit’in bu bağlamda konumu tartışılmalıdır.
Comics dünyasında isim bulmanın birkaç yolu vardır.
1 – Güçlere göre isim: Superman örneğinde olduğu gibi.
Kimsenin yapamadığını yapan bir figüre bulunabilecek en uygun isim.
2 – İşlevsel isim: Batman mesela. “Karanlıkta kal, korkut,
yakala” misyonuna uygundur ismin işlevi. Bülbül adam işleve uymazdı örneğin.
Yine Punisher…
3 – Gücün kaynağına göre isimler: Örümcek adam, Captain
Atom v.s.
4 – Temsil/Sembol işlevi: Captain America gibiler
5 – Tarih/Mitoloji: Thor, Hercules, Ares v.s.
6 – Uydurma isimler: Bilimkurgu ve fantastik alemlerde
kullanılanlar çoğunlukla Groot, Dormammu, Drax v.s.
7 – Göndermeler: edebiyat, klasikler, sinema v.s.
8 – Aman bu kavram bizim yayınevinde kullanılsın ilk:
Uydurma isimler ve el değmemiş kavramları rakip yayınevine kaptırmama
girişimiyle ortaya çıkan karakterler.
Bence “Martyr” karakteri son grupta yer alıyor. Bunun
başlıca sebebi de gücüyle veya yaşantısıyla ismin ilişkisinin olmamasıdır. Ne sembol
olarak, ne uydurma olarak, ne tarihsel/mitolojik bağlam, ne gücün kaynağı…
Ortada bir karakter var ve bu karakterin değişen isimleri arasında bence en
havalısı ama bir o kadar boşu da bu. Oysa diğer isimleri güçleriyle de hayli
ilişkilidir.
Kısa
Bir Tarihçe
Marvel Comics karakteri Martyr, gerçek adıyla Phyla-Vell,
aslen uzaylı Kree ırkı kökenlidir. Peter David’le Paul Azateca ikilisi
tarafından yaratılmış 2004 yılında Captain Marvel dizisi 16. sayısında okurla
tanıştırılmıştır. Marvel Comics efsanevi karakteri Captain Mar-Vell’in kızıdır
ve erkek kardeşi Genis-Vell’İn ardından bayrağı devralarak comics dünyasının
Captain Marvel’i olmuştur.
Ancak zaman içinde bazı değişiklikler yaşamış bir
süreliğine Quasar adlı kahramanın görevini devralmıştır.
Son olarak Guardians Of The Galaxy grubuna üye olduğundaysa
elinde kılıcıyla adalet dağıtan kozmik
bir kahramana dönüşmüş, Moondragon adlı kadın kahramanla aşk yaşamış, onu Orfeusvari
bir yolculuğun ardından ölümden geri getirmiş ancak kısa süre sonra tuzağa
düşürülerek dirilttiği Thanos’un ilk kurbanı olmuştur. Sevdiği kadını ardında
bırakarak hayata gözlerini yumduğu tarih 2010’dur ve ne yalan söyleyeyim içimde
bir burukluk bıraktığı tarih de işte odur…
İrdele
İrdele Nereye Kadar?
Görüldüğü üzere karakterin kısa tarihçesinde “şehit”
statüsüne girebileceği bir tek nokta yoktur. Hani Amerikan sözlüklerinde nasıl
tanımlanmıştır bilmiyorum ama “Şehit” sözcüğü Türk Dil Kurumu Sözlüğünde “Kutsal bir ülkü veya inanç uğrunda ölen kimse”
olarak tanımlanmış. Bu tanıma göre isimle; en azından comics bağlamında, bir
ilişki-işlev bağı arıyor insanın gözü ki burada görüldüğü üzere bu yok…
Kendi adıma ben ismi çok havalı buldum.
Kadın bir kahraman, elinde kılıç, cinsel tercihini özgürce seçmiş, gözünü
budaktan ayırmadan mücadele de ediyor… Hani amaç bir çizgi roman karakteri
üzerinden kadın cinsiyetini kutsamak ve yüceltmekse tamam. Sevdiğim bir yaratıydı,
sonuna kadar arkasındayım. Ama gördüğüm o ki amaç belli değil ve ölmesinin dışında
“şehit” olmasını sağlayacak hiçbir gerekçe yok!
Özetle demem o ki her aklımıza gelen kavramı her yerde
kullanmamak, içini boşaltmamak, kutsiyetine tecavüz etmemek son derece yerinde
olacaktır. Veya ucuz işlevsellikler yaratmak yerine kavramları doğru yerde
kullanmak daha etkili olacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder